Günümüzde dijital dünyada pek çok işlem hızlı ve pratik bir şekilde yapılabiliyor. E-imza da hayatımıza kolaylık katmak için geliştirilmiş pratik yöntemlerden biri. Islak imza yerine kullanılabilen bu yöntem, özellikle kamu kuruluşlarından istenen resmi dokümanların imzalanması ve iletilmesinde hızlı bir çözüm. Peki, bu çözümden yararlanmak için neler yapmanız ve nelere dikkat etmeniz gerektiğini biliyor musunuz?
O zaman haydi, tüm detayları ile e-imza nedir, nasıl alınır, nerelerde kullanılır; incelemeye başlayalım.
E-imza Nedir?
Elektronik ortamda kişinin yasal olarak kimlik doğrulamasını yapabilmesini sağlayan imzaya e-imza yani elektronik imza denir. Elektronik imza, ıslak imza ile aynı özelliklere sahip olduğu için belgenin çıktısını almadan imzalanmasına olanak tanır. Zamandan ve kağıttan tasarruf edilmesini sağlayan bu yöntem, dijitalleşmenin hayatın bir parçası olduğu günümüz koşullarında hem bireysel hem de kurumsal işlemlerin gerçekleştirilmesinde kolaylık sağlar.
2004 yılında yürürlüğe giren 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda e-imza, elektronik bir veriye kimlik doğrulama amacı ile eklenen diğer elektronik veri olarak tanımlanır. Islak imza zorunluluğunu ortadan kaldıran ve elektronik ortamda güvenli işlem yapmayı sağlayan e-imzanın özellikleri ise şu şekilde:
- İletilen belgenin üçüncü taraflarca değiştirilmesini ve izinsiz kullanılmasını engellenir.
- E-imza ile imza sahibinin onay beyanı, hukuki açıdan kabul edilir. Ayrıca belgeyi ileten taraf, imza sahibinin kimlik doğrulamasını yapabilir.
- Elektronik ortamda gerçekleşen işlemler için güven ortamı sağlayan e-imza, işlemlerde verilen onayların inkarı ve kabul edilmemesi gibi yaşanabilecek olumsuzlukların önüne geçer.
Özelliklerinden de anlaşıldığı gibi e-imza, elektronik ortamlarda güvenlik risklerini ortadan kaldıran etkili bir çözüm. Ancak e-imzanın geçerli olması için nitelikli elektronik sertifikaya sahip olunması ve buna bağlı olarak elektronik sertifika hizmeti sağlayıcılar tarafından imzanın oluşturulması gereklidir.
E-imza Nasıl Alınır?
E-imza oluşturulması için nitelikli elektronik sertifika başvurusu yapılmalıdır. Peki, nitelikli elektronik sertifika nedir? Nitelikli elektronik sertifika, Elektronik İmza Kanununda belirtildiği gibi imza sahibinin imza doğrulama verisini ve kimlik bilgilerini birbirine bağlayan elektronik kaydıdır. Bu kaydı yapabilmek ve e-imza oluşturabilmek için güvenilir elektronik sertifika hizmeti sağlayıcılara başvurulmalıdır. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından listelenen güvenilir elektronik sertifika hizmeti sağlayıcılarına e-imza başvurusu yapılabilir.
Başvuru İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Sertifika hizmeti sunan kurumların başvuru süreci, hizmetleri dahilinde değişiklik gösterse de e-imza oluşturmak için tüm kurumların istediği belgeler şunlardır:
- Pasaport, kimlik, ehliyet gibi fotoğraflı ve kimlik yerine geçen resmi belge
- Başvuru formu
- Nitelikli elektronik sertifika taahhütnamesinin imzalı hali
- İmza sirkülerinin fotokopisi
İstenilen bu belgeler, bireysel başvurular için geçerlidir. Eğer kurumsal bir başvuru yapılacaksa kurum adına başvuruda bulunan kişinin bu belgelere ek olarak Ticaret Sicil Memurluklarından alınmış faaliyet belgesinin aslını da iletmesi gerekir. Ayrıca kamu kurumlarında çalışan ve e-imzayı sadece kamu kurumları arasındaki işlemlerde kullanacak olanlar, sertifika başvurusunu TÜBİTAK UEKAE (Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü) üzerinden yapmalıdır.
E-imza Nerelerde Kullanılır?
E-imza, resmi kurumlarda ve ıslak imza gerektiren işlemlerin pek çoğunda kullanılabilir. Elektronik ortamda güvenli onaylama yapılmasını sağlayan e-imzanın kullanım alanlarından bazıları ise şunlar:
- E-devlet işlemleri
- YGS, KPSS, ALES, pasaport başvuruları
- E-fatura, e-arşiv uygulamaları
- Marka patent başvuruları
- Vergi ödemeleri
- İnternet bankacılığı
- Ticari sicil işlemleri
- Dış ticaret ve gümrük işlemleri
- Resmi kurumlar arası yazışmalar
- Bilirkişi başvuruları
- Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu uygulamaları
- Yabancıların çalışma izinleri
Neredeyse tüm resmi kurum ve işlemlerde elektronik imza kullanılarak belgeler imzalanabilir. Ancak sadece ıslak imzanın kabul edildiği durumlar da bulunur. Veraset ilamı ve intikal işlemleri, evlenme ve üçüncü tarafın şahitliğini gerektiren emlak alım-satım işlemlerinde elektronik imza kullanılamaz.
Elektronik İmza ve Mobil İmza Arasındaki Fark Nedir?
Elektronik imza hakkında merak edilen diğer bir durum da mobil imza ile arasında bir fark olup olmadığıdır. O halde bu konuya da birlikte açıklık getirelim.
Mobil imza ve e-imza olarak bilinen her iki yöntem, aslında kullanım alanı olarak aynı. Mobil imza, güvenli elektronik imza olarak geçer ve e-imzanın tüm hukuksal geçerliliği mobil imzada da bulunur. Ancak mobil imzanın e-imza sisteminden tek farkı, imza oluşturma sürecidir. Mobil imza almak için kullandığınız GSM operatörüne başvurmanız gerekir.
Mobil İmza Nasıl Alınır?
GSM operatörlerinden alınabilen mobil imza, elektronik sertifikanın SIM karta entegrasyonu ile oluşturulur. Ancak SIM kartın mobil imza uyumlu olması şart. Eğer mobil imza başvurusu yapmak istiyorsanız öncelikle GSM operatörünüzün en yakın şubesine giderek SIM kartınızın mobil imza uyumluluğunu kontrol ettirebilirsiniz.
Ön başvuru, başvuru ve aktivasyon aşamaları bulunan mobil imza aboneliği sürecini başlatmak için GSM operatörlerinin şubesine gitmeniz yeterli. Kimlik beyanı yapıp mobil elektronik imza taahhütnamesini imzaladıktan sonra başvurunuz değerlendirilip size geri dönüş yapılacaktır. GSM operatörlerine göre değişen mobil imza ücreti ise aylık olarak faturanıza eklenir.
İsterseniz elektronik sertifika sağlayıcılardan, isterseniz de GSM operatörlerinden başvurmuş olun; aldığınız e-imza ile artık işlemlerinizi güvenilir ve hızlı bir şekilde yapabilirsiniz. Dijitalleşmenin hayatımıza kattığı bu yöntem, pratik işlem yapmayı sağlayan çözümlerden sadece biri. Ödeme yöntemlerinde de hızlı ve güvenilir çözümler görmek mümkün. Artık mobil cihazların kredi kartı gibi kullanılmasına imkan tanıyan NFC teknolojisi hakkında bilgi almak için “NFC Nedir? NFC Hakkında Bilinmesi Gerekenler” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
MAPFRE Sigorta