Hem kendinizi hem de sahip olduğunuz kıymetleri sigorta ile güvence altına almak, gelecekteki risklere karşı alabileceğiniz en doğru önlemlerden biri. Bu önlemler için sigorta poliçesi oluştururken belirlenen sigorta bedeli ise olası hasarlara karşı maddi güvenceniz. Tabii kimse bu güvencenin eksik olmasını veya fazla prim ödeme nedeniyle zarara girmek istemez.
Bu olumsuz durumları ortadan kaldırmak için sigorta bedelini doğru hesaplayarak malın gerçek değerine uygun sigorta tazminatı belirlemek mümkün. Çözüme giden yolda ise tanışmanız gereken iki kavram var: Eksik sigorta ve aşkın sigorta. Haydi, hep beraber bu iki kavramı incelemeye başlayalım.
Eksik Sigorta Nedir?
Eksik sigorta, aslında farklı iki alanda kullanılan bir kavram. Bu alanlardan biri sigortacılık, diğeri ise sosyal güvenlik sistemi. İlk olarak sosyal güvenlik sisteminde eksik sigortanın anlamına bakalım. Biliyoruz ki çalışma hayatına ara verilmesi veya tamamen çalışmanın bırakılması durumunda prim ödemelerinde yaşanan eksiklikten dolayı emekliliğe hak kazanılamaz. Sosyal güvenlik açısından eksik sigorta da bu ödenmeyen prim gün sayılarını ifade eder.
Sigortacılık alanında ise eksik sigorta, poliçede yer alan sigorta bedelini ilgilendirir. Poliçe oluşturulurken mala gelecek olası bir hasar durumunda sigorta şirketi tarafından ödenecek tutar, sigorta bedeli olarak belirlenir. Sigorta bedelini hesaplamak için söz konusu malın piyasa değeri yani sigorta değeri göz önünde bulundurulmalıdır.
Ancak sigorta poliçenizi oluşturduğunuz zaman ile sigorta tazminatının ödeneceği zaman arasında, sigortalanan malın değeri değişmiş olabilir. Dolayısıyla sigorta bedeli, sigorta değerinden daha düşük kalabilir. İşte bu durum, eksik sigorta olarak tanımlanır. Biz de bu yazımızda sigortacılık alanında yaşanan eksik sigorta durumunun detaylarını inceleyeceğiz.
Aşkın Sigorta ve Eksik Sigorta Arasındaki Fark Nedir?
Sigorta bedelinin hesaplanmasında yapılan başka bir yanlışlık sonucu ortaya çıkan aşkın sigorta, poliçedeki sigorta bedelinin sigorta değerinden fazla olmasını ifade eder. Kısacası eksik sigortanın tersidir.
Aşkın sigorta olarak tespit edilen sigorta sözleşmesi, sigorta şirketi tarafından iptal edilebilir. İptal edilmemesi halinde olası bir hasar sonucu aşkın sigorta durumu söz konusu olursa sigorta bedeli sigorta değerine göre tekrar hesaplanarak ödeme yapılır. Ayrıca aşkın sigortada sigorta bedeli yüksek olduğu için prim ödemeleri de yüksek olacaktır. Bu da uzun vadede sigortalının zarar etmesine neden olur.
Eksik sigorta, aşkın sigortadan farklı olarak sadece yanlış hesaplamadan kaynaklı değil, ekonomik sebeplerden dolayı da oluşabilir. Bu nedenle malını sigorta ettirenin, hasar anında zarara uğramaması için eksik sigorta nedenlerini ve çözümlerini daha detaylı incelemesi gerekir.
Eksik Sigorta Sorunu Neden Olur?
Eksik sigorta, sigorta bedeli ve sigorta değeri arasındaki farktan dolayı ortaya çıkar. Peki, sigorta bedelinde yaşanan bu fark neden olur? Bu soruya hem ekonomik hem de sigorta bedeli hesaplaması ve artırılmasında profesyonel görüş eksikliği açısından cevap verilebilir.
Ekonomide var olan yüksek enflasyon gibi durumlar, her şeyi etkilediği gibi sigortalanan malın değerini de doğrudan etkiler. Bu nedenle malın piyasa değeri zamanla artabilir ve belirtilen sigorta bedelini geçebilir.
Diğer bir olası neden ise sigorta sözleşmesi yapılırken sigorta bedelinin yanlış hesaplanmasından kaynaklıdır. Malın piyasa değerinin doğru belirlenmemesi sonucu sigorta bedeli, dönemsel olarak belirli bir oranda artırılsa da sigorta bedeli eksik kalabilir. Bu nedenle konusunda uzman profesyoneller tarafından poliçenin düzenlenmesi oldukça önemlidir.
Eksik Sigorta Ödemesi Nasıl Hesaplanır?
Eksik sigorta problemi yaşanması durumunda sigorta sözleşmesi geçersiz sayılmaz. Sözleşme güncellenmediği takdirde poliçede belirtilen sigorta bedeli üzerinden sigortacının ödeme yapması gerekir.
Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilen orantı kuralına göre eksik sigorta durumunda sigortacının ödeme yapması gereken tutar hesaplanır. Peki, eksik sigorta nasıl hesaplanır? Şu formül ile eksik sigorta hesaplanarak sigorta şirketinin ödemesi gereken tazminat tutarı belirlenir:
Sigorta tazminatı = Zarar X (Sigorta Bedeli / Sigorta Değeri)
Daha açıklayıcı olması için bir örnek üzerinden gidelim. Örneğin, hasar tarihinde sigorta değeri 100.000 TL olan bir malın, poliçedeki sigorta bedeli 50.000 TL olsun. Kaza sonucu oluşan zarar tutarı ise 20.000 TL. Hesaplamaya göre sigortacının ödeyeceği tazminat sadece 10.000 TL olur. Kısacası eksik sigorta probleminden dolayı zararı karşılamak için tutarın geri kalan kısmını siz karşılamak durumunda kalırsınız.
Eksik Sigorta Sorununa Karşı Neler Yapılmalı?
Hasar anında zarar etmemek için eksik sigorta sorununa karşı önlemler alınmalıdır. Bu sorunun oluşmaması için neler yapılmalı, hep beraber bakalım:
- Sigorta poliçesi oluşturulurken konusunda uzman kişiler ile değer tespit çalışması yapılmalı ve malın piyasa değeri, buna bağlı olarak sigorta bedeli doğru hesaplanmalıdır.
- Hesaplanan sigorta bedelinin eksik olması ihtimaline karşı düzenli olarak malın güncel değeri takip edilmelidir. Eğer sigorta bedeli eksikse malın değeri üzerinden tekrar hesaplanmalı ve sigorta poliçesi güncellenmelidir.
- Sigorta poliçesi oluşturulurken poliçeye, enflasyona karşı koruma klozu eklenmelidir.
- Döviz kurunun yükselmesi sonucu sigorta değeri etkileneceği için sigorta bedeli eksik kalabilir. Ani kur dalgalanmalarına karşı sigorta bedeli TL değerinde ise döviz kurlarına göre çevrilerek hesaplanmalı ve eksikse güncellenmelidir.
Görüldüğü gibi eksik sigorta sorunu için alınması gereken pek çok önlem var. Aslında tüm önlemlerin temeli ise düzenli takip ve profesyonellikten geçiyor. Eksik sigorta riski ile karşılaşmak istemiyorsanız sigorta ettirdiğiniz malların değerlerini kontrol ettirerek poliçenizi oluşturmalısınız.
Sigorta yaptırmak istiyor ama nasıl sahip olacağınızdan emin değilseniz MAPFRE Sigorta web sitesini ziyaret ederek ürünleri inceleyebilir, detaylı bilgi almak için iletişime geçebilirsiniz.
MAPFRE Sigorta