Havaların soğuması ile hastalık sezonunu da açtık. Özellikle soğuk havalarda adını daha sık duyduğumuz soğuk algınlığı da bu dönemde herkesi etkileyebilecek bir hastalık. Bu hastalığı bir an önce atlatmanın yolu ise bol bol dinlenmekten geçiyor. Tabii ki günlük hayatın koşturması ve çalışma sürecinde dinlenmeye vakit ayırmak hayli zor. “Peki, hasta olursam ne yapacağım?” diye düşünüyorsanız merak etmeyin, hastalık izni alarak bir süre iş yerinden uzak kalabilir ve dinlenerek soğuk algınlığını yenebilirsiniz.
Ancak hastalık izni almak için şartları ve hangi durumlarda geçerli olduğunu bilmek oldukça önemli. O halde, çalışırken hastalandığınızda size iyileşme süreci tanıyacak hastalık izni ile ilgili tüm detayları incelemeye başlayalım.
Hastalık İzni Nedir?
Anayasa’nın 50. maddesinde dinlenmenin çalışanların hakkı olduğu belirtilir. Bu hak doğrultusunda ise çalışanların kullanabileceği çeşitli izin türleri bulunur. Bu izinlerden biri de hastalık iznidir.
Hastalık izni, herhangi bir rahatsızlık durumunda çalışanın iyileşmesi için dinlenmesini amaçlayan bir izindir. Bu izinle ilgili detaylar ise 4857 sayılı İş Kanunu ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile belirlenir.
Hastalık İzni Almak İçin Şartlar Nelerdir?
Hastalık izni sayesinde çalışanlar, rahatsızlıklarından dolayı izin alarak dinlenme hakkını kullanabilir. Çalışmadığı süre için de Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çalışana geçici iş göremezlik ödeneği verilir. Yani çalışanlar, hastalıktan dolayı işe gitmeseler de işe gidemedikleri bu süre için ödeme alabilirler.
Tabii ki alınan iznin, hastalık izni kapsamında değerlendirilmesi ve bu ödeneğin alınabilmesi için çeşitli şartların yerine getirilmesi oldukça önemli. “Peki, bu şartlar nelerdir?” diye merak ediyorsanız hastalık izni şartlarını hemen sıralayalım:
- Sigortalılık durumunun geçerli olması
- İş göremezliğin başladığı tarihten önceki son 1 yıl içinde en az 90 günlük sigorta priminin ödenmesi
- Doktor raporu alınması
Bu şartlar yerine getirildiği takdirde bir çalışan olarak doktor raporunda belirtilen istirahat süresi boyunca hastalık izni ve istirahat ettiğiniz için iş göremezlik ödeneği alabilirsiniz. Rapor parası olarak da bilinen iş göremezlik ödeneği hakkında daha detaylı bilgi için “İş Göremezlik Raporu Nedir? İş Göremezlik Ücretleri Ne Kadar?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Maksimum Kaç Gün Hastalık İzni Alınabilir?
Hastalık izni için maksimum gün sayısı, hastalığın durumu ve buna bağlı olarak alınan raporun tek hekim raporu veya heyet raporu olmasına göre farklılık gösterir.
Hastalık izni kullanmak isteyen çalışanlar, iş yeri hekiminden veya farklı sağlık kuruluşlarındaki hekimlerden rapor alabilir. Ancak iş yeri hekimi, çalışana maksimum 2 gün istirahat raporu yazabilir.
Aile hekimleri veya farklı bir sağlık kuruluşundaki hekimler ise tek seferde maksimum 10 gün istirahat raporu verebilir. Raporda kontrol muayenesi belirtilirse bu 10 gün sonunda hastalığın geçmemesi durumunda hekim, kontrol muayenesi yaparak çalışanın istirahatine devam etmesi için 10 gün daha rapor yazabilir. Böylece hastalık izni 20 güne kadar uzatılabilir.
Ancak bir hekim, yılda en fazla 40 gün rapor yazabilir. Buna bağlı olarak hastalığın daha ciddi olması ve daha fazla iyileşme sürecine ihtiyaç duyulması halinde tek hekim raporu yeterli gelmeyebilir.
Daha uzun süreli rapor alabilmek için de birden çok hekimin onayının olduğu heyet raporu alınması gerekir. Heyet raporlarının süresi en fazla 6 aydır. Ancak hayati durum söz konusu ise bu süre uzatılabilir.
İşveren Tarafından Hastalık İzni Verilmezse Ne Olur?
Tek hekim veya heyet raporu fark etmeksizin bu durumun SGK’ya bildirilmesi ve iş göremezlik ödeneği için sigortalının kaydının yapılması için raporun işverene teslim edilmesi gerekir. Böylece işveren bilgilendirilerek raporda belirtilen süre boyunca çalışan, istirahat etmek için hastalık iznine çıkabilir.
Unutmayın ki hastalık izni, çalışanlara tanınan bir hak olduğu için tüm şartlar yerine getirildiği takdirde işveren tarafından çalışanların hastalık iznini kullanması engellenemez. Engellenmesi halinde çalışan, izin hakkını kullanmak için yasal yollara başvurabilir.
Ancak İş Kanunu’nun 25. maddesinde belirtildiği üzere çalışanın hastalığının tedavi edilemeyecek nitelikte olması ve iş yerinde çalışmasının sakıncalı bulunması sağlık kurulu tarafından onaylanırsa işveren, haklı nedenden dolayı iş sözleşmesini feshedebilir.
Hastalık İzni Yıllık İzin Süresini Etkiler mi?
Çalışanların hakkı olan bir diğer izin türü de yıllık izindir. Yıllık izin, bir iş yerinde en az bir yıl çalışmış işçilerin kullanabileceği izin türüdür. Çalışanların, iş yerinde hizmet sürelerine göre yıllık izin süreleri değişir. Örneğin 1 yıldan 5 yıla kadar hizmet süresi olan bir çalışanın kullanabileceği yıllık izin süresi 14 gündür. Peki, hastalık izni kullanan bir çalışanın istirahat ettiği günler yıllık izin süresinden düşer mi?
Bu sorunun cevabı İş Kanunu’nun 56. maddesinde verilmektedir. Bu maddede dinlenme ve hastalık izinlerinin yıllık izinden sayılmayacağı açıkça belirtilir. Kısacası hastalık izni, çalışanın hizmet süresine bağlı olarak hak ettiği yıllık izin süresini etkilemez.
Kısacası çalışırken hastalandığınızda hastalık izni kullanarak hem istirahat edebilir hem de izinli olduğunuz süre için iş göremezlik ödeneği alabilirsiniz. Ancak iş göremezlik ödeneği almak için hastalık izni şartlarında da belirttiğimiz gibi son 1 yıl içinde en az 90 günlük sigorta priminin ödenmiş olması oldukça önemli. Peki, ne kadar sigorta primi ödenmesi gerekir ve sigorta prim ödemesi kim tarafından yapılır, biliyor musunuz?
Tüm bu soruların cevabını öğrenmek ve hastalık izninde alacağınız ödemeyi etkileyen sigorta primi hakkında detaylı bilgi almak için “Sigorta Primi Nedir? Çalışan Sigorta Primi Ne Kadar?” yazımızı okuyabilirsiniz.
MAPFRE Sigorta