Daha güzel bir dünya için neler yapabiliriz? Bu sorunun cevabı, çevre dostu bir yaşam sürmekte gizli. Çevre dostu bir yaşam sürmek için ise sürdürülebilirlik çalışmalarına destek olmak ve sürdürülebilir yaşamı günlük hayatımıza adapte etmek gerekiyor. Peki, sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir yaşam nedir?
Gelin, sürdürülebilirlik hakkında merak ettiğiniz soruları yanıtlayalım ve sürdürülebilir hayat tarzını sağlamanın yollarını açıklayalım.
Sürdürülebilirlik Nedir?
Sürdürülebilirlik, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılamak için doğal kaynakların sürdürülebilir bir şekilde korunmasını ve kullanılmasını hedefleyen kavramdır. Bu kavram ilk olarak 1983’te Birleşmiş Milletler’in “Ortak Geleceğimiz” raporunda yer aldı. Günümüzde ise birçok toplumsal örgüt tarafından sürdürülebilirliği sağlamak için çeşitli araştırmalar yapılıyor ve hedefler belirleniyor. Bu hedeflerden bir tanesi de sürdürülebilirliği, bir yaşam stili haline getirmek yani sürdürülebilir yaşamı oluşturmaktır.
Sürdürülebilir Yaşam Nedir?
Sürdürülebilir yaşam, sürdürülebilir hayat tarzını benimsemek anlamına gelir. Bu hayat tarzını benimseyen kişiler, doğaya daha duyarlı ve sorumlu bir şekilde yaklaşır. Çevre kirliliği, iklim değişikliği ve doğal kaynakların tükenmesi gibi global sorunlarla mücadele etmeye çalışır. Ancak sürdürülebilir yaşamı benimsemek bir süreçtir. Bu yönüyle emek ve ilgi gerektirir.
Sürdürülebilir Yaşam İçin Neler Yapabiliriz?
Hem bugünün hem de gelecek nesillerin refahını sağlamayı, çevre ve toplum üzerindeki olumsuz etkileri en aza indirmeyi amaçlayan sürdürülebilir yaşam tarzını uygulamanın çeşitli yolları bulunur. Sürdürülebilir bir hayat için yapabileceklerinizden bazılarını şöyle sıralayalım:
1. Reduce, Reuse, Recycle: Azalt, Yeniden Kullan, Geri Dönüştür
İngilizce 3R olarak adlandırılan reduce, reuse ve recycle kavramları Türkçede azalt, yeniden kullan ve geri dönüştür anlamlarına gelir. 3R, sürdürülebilir yaşamın ilk adımlarından biridir. Bu yöntemi günlük hayatınıza taşıyabilmeniz için yapabileceklerinizi şöyle sıralayabiliriz:
- Marketten ürün alacağınız zaman, tercihinizi büyük ambalajlardan yana yapabilirsiniz. Mesela yarım litrelik değil, 1 litrelik süt alabilirsiniz. Böylece daha az atık oluşturursunuz.
- Tek kullanımlık plastik şişeler yerine tekrar kullanılabilir su şişesi alabilirsiniz. Böylece plastik tüketmezsiniz.
- Karbon emisyonunu azaltmak için özel aracınızı kullanmaktansa gideceğiniz yere toplu taşımayla veya bisikletle gidebilirsiniz. Böylece karbon ayak izinizi (tüketim faaliyetlerinizde harcadığınız sera gazı salınımının miktarını) azaltırsınız. Çünkü toplu taşıma, trafikteki araba miktarını ve dolayısıyla hava kirliliğini azaltır. Bu da sürdürülebilir yaşam tarzının bir parçasıdır. Ayrıca kısa mesafeli yolculuklarınızı yürüyerek de yapabilirsiniz.
- Tek kullanımlık plastik poşetler yerine bez alışveriş çantaları kullanabilirsiniz.
- Eski kavanozları veya kapları saklama kabı olarak kullanabilirsiniz.
- Eski kıyafetleri veya kumaşları değerlendirebilirsiniz. Mesela eski kazaklarınızdan patchwork (kırkyama) ile yeni tasarımlar yapabilirsiniz. Battaniye, halı veya masa örtüsü bunlara örnek olabilir.
- Eski elektronik cihazları geri dönüşüm merkezlerine götürerek değerlendirebilirsiniz. Bazı elektronik mağazalara, geri dönüşüm için cihazlarınızı alıp alamayacağını sorabilirsiniz.
Tüketimi azaltmak, geri dönüşümü artırmak, plastik ve tek kullanımlık ürünleri almak yerine tekrar kullanılabilir ürünleri tercih etmek en temel sürdürülebilirlik çalışmalarındandır. Ayrıca plastik kullanımının nasıl azaltılabileceği konusunda yardıma ihtiyacınız varsa yazımızı okuyabilirsiniz.
2. Enerji ve Su Tasarrufu Yapın
Tasarruf, sürdürülebilir bir yaşam tarzının olmazsa olmazıdır. Enerji ve su tasarrufu yapabilmek için günlük hayatınızda yapabileceğiniz değişiklikler şunlar olabilir:
- Elektronik cihazları kullanmadığınız sırada fişten çekin. Çünkü fişte kaldıkları süre boyunca enerji harcamaya devam ederler.
- Geleneksel akkor ampullerden daha az enerji tüketen ve nispeten daha uzun süre dayanan LED (Light-Emitting Diode) veya CFL (Compact Fluorescent Lamp) gibi enerji tasarruflu ampuller tercih edebilirsiniz.
- Duş sırasında kullanılan su miktarını azaltmak için su tasarruflu duş başlığı kullanabilirsiniz.
- Su israfını önlemek için evinizde damlayan musluk varsa sızıntı yaşanmaması için tamir edebilirsiniz.
- Fazla enerji harcayan çamaşır kurutucuları kullanmak yerine kurutma askısı kullanabilirsiniz.
- Evinizin veya iş yerinizin ısıtma ve soğutma sistemlerini kontrol etmek ve enerji tasarrufunu sağlamak için programlanabilir termostat takabilirsiniz.
- Odadan veya evden çıkarken ışıkları ve cihazları kapatabilirsiniz.
- Eski cihazları değiştirmeye ihtiyacınız olduğunda enerji tasarruflu cihazları satın alabilirsiniz.
3. Yerel Besinler Tüketebilirsiniz
Sürdürülebilir hayat tarzını benimsemek için yerel ve organik olarak yetiştirilen gıdalar tüketebilirsiniz. Et tüketimini azaltabilir ve sürdürülebilir balıkçılık uygulamalarını destekleyebilirsiniz. Ayrıca yerel olarak yetiştirilen ve mevsiminde üretilen ürünleri satın alabilirsiniz. Çünkü yerel balıkçılığı ve çiftçiliği destekler, ulaşım kaynaklı karbon ayak izini azaltır ve yerel ekonomiyi güçlendirir. Çiftçileri desteklemenin yollarından biri ise lokal pazarlardan alışveriş yapmaktır. Bu da sürdürülebilirlik çalışmalarının en temel hedeflerindendir.
4. Topluluklara Dâhil Olun
Çevremizi korumaya ve sürdürülebilir hayatı teşvik etmeye yardımcı olmak için lokal organizasyonlara ve kuruluşlara üye olabilir, sürdürülebilirlik çalışmaları yapabilirsiniz.
Ülkemizde yer alan ve sürdürülebilir kalkınma için çalışan çevresel örgütler ile gruplardan bazıları ise şunlardır:
- Türkiye Çevre ve Doğal Hayatı Koruma Derneği (TÇD)
- TEMA Vakfı
- Türkiye Çevre Mühendisleri Odası
- Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (ÇEVKALK)
Ayrıca dilerseniz Türkiye’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘nın resmi web sitesinden, sürdürülebilirlik çalışmaları konusunda hedeflenen politikaları, programları ve girişimleri takip edebilirsiniz.
Bu organizasyonlara katılarak organizasyon içinde geri dönüşüm, enerji ve su tasarrufu, toplu taşıma kullanmaya teşvik gibi konularda kampanya başlatabilirsiniz. Ardından bu çalışmaları diğer derneklerin de uygulamasını önerebilir ve sürdürülebilirlik konusundaki çalışmalarınızı büyütebilirsiniz.
Daha iyi bir gelecek için biz de sürdürülebilir yaşamı destekliyoruz!
MAPFRE Sigorta