Kimileri onun hayatımızı kolaylaştıran bir kahraman olduğunu, kimileri de bugün özel hayatın gizliliğini yok sayan ve ileriki dönemlerde insanlığı tehdit edecek bir teknoloji olduğunu söylüyor. Evet, yapay zekadan bahsediyoruz. Peki; yapay zeka teknolojisi nedir, insanlar tarafından oluşturulan bu teknoloji gerçekten düşman mı? Yapay zeka hakkında bilgi almaya ve bu dünyaya daha yakından bakmaya ne dersiniz?
Yapay Zekanın Başlangıcı
Yapay zekanın tarihinin başlangıç noktasının, Alan Mathison Turing’in II. Dünya Savaşı döneminde “Makineler düşünebilir mi?” sorusu olduğunu söyleyebiliriz. Turing Testi de bu soruya cevap arar niteliktedir. Bu testte soru yönelten bir denek, cevap veren bir makine ve bir insan vardır. Denek, bilgisayarı ve cevap veren insanı göremez. Verilen cevaplar ise konuşma olmadan yani bilgisayara aktarılarak verilir. Denek, cevap verenin bilgisayar mı, yoksa insan mı olduğunu bulmaya çalışır.
Artık hepimiz yapay zeka ile “iletişim” halindeyiz. Telefonlarımız, televizyonlarımız, hatta ev aletlerimiz… Hepsi yapay zekaya sahip bir şekilde üretilebiliyor, üstelik bununla kalmayıp birbirleriyle de iletişim halinde olabiliyor.
Yapay Zekanın Kullanım Alanları Nelerdir?
Son yıllarda adını sıklıkla duysanız, hatta kullansanız da yapay zekanın kullanıldığı alanları tam olarak bilemiyor olabilirsiniz. O halde şimdi, “artificial intelligence” (AI teknolojisi) olarak bilinen sanal zekanın genel olarak hangi alanlarda kullanıldığına bakalım.
- Otonom Araçlar: “Araba kullanmak” ileriki yıllarda sözlükten kalkabilir ve onun yerine “arabaya binmek” kullanılabilir. Çünkü Tesla gibi sürücüsüz araçlar, ileriki yıllarda daha çok yaygınlaşacak gibi.
- Sanal Asistanlar: Apple telefona sahip olup “Hey Siri!” demeyen yoktur diye tahmin ediyoruz. Siri, Alexa, Google Now gibi asistanlar da yapay zekanın bir ürünü.
- Destek Bot’ları: Hiç sorun yaşadığınız bir markanın web sitesinde ya da Facebook sayfasında marka ile chat yaptınız mı? İşte, bu konuşmalarda yapay zeka ile iletişime geçmiş olabilirsiniz. Destek bot’ları her geçen gün daha fazla markanın tercihi haline geliyor.
- Müzik ve Film-Dizi Önerileri: Netflix’in ya da Spotify’ın sizin sevebileceğinizi düşündüğü önerileri nasıl sunduğunu merak ediyor musunuz? Hayır, elbette ki bu önerileri çalışanlar sunmuyor. Bu öneri listeleri, uygulamaların yapay zeka programları tarafından sunuluyor.
- Alışveriş Önerileri: Bir mobil alışveriş uygulamasında ayakkabı baktıktan sonra Facebook, Instagram gibi diğer sosyal mecralarda ilgilenebileceğiniz ayakkabılar reklam olarak önünüze mi düşüyor. Evet, bunun sorumlusu da sanal zeka. Hatta pek çok insan sanal zekalar tarafından dinlendiklerini de düşünüyor. İşte, bu durum biraz can sıkıcı; katılıyoruz!
- Güvenlik Sistemleri: Bankalar, operatörler, hatta iş yerinizin güvenlik sistemi sizi ses tanıma teknolojisi sayesinde tanıyor. Evet, sizi tanıyan aslında sanal zeka!
Elbette yapay zekanın kullanım alanları bunlarla sınırlı değil, dahası bunlarla sınırlı kalacak gibi de değil! Teknolojinin, tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar hızlı geliştiğini göz önünde bulundurursak yakın zamanda yapay zeka her yerde olabilir!
Yapay Zekanın Geleceği ve Biz
Hayatımızı kolaylaştırdığını inkar edemeyiz; ama onu bir tehdit, hatta rakip olarak görmemek gitgide daha zor hale geliyor. Sanal zekayı tehdit olarak görmemizin nedenlerinden birisi elbette kişisel bilgilerimizin ve özel hayatımızın gizliliği. Bahsettiğimiz gibi arkadaşlarınızla konuşurken bahsettiğiniz herhangi bir markanın reklamını dakikalar sonra sosyal medya hesaplarınızda görebiliyorsunuz. Bu durum, çok rahatsızlık verici olduğu kadar özel hayatın gizliliğini ihlal etmeye de oldukça açık bir konumda.
Ünlü bilim insanı Stephen Hawking’e göre yapay zeka ile üretilen makineler gelecekte kendilerini yenileyebilecek, hatta kendilerini biçimlendirebilecekler. Hawking, bu durumda insanların ciddi bir tehdit ile karşı karşıya kalma ihtimallerinin söz konusu olabileceğini de dile getiriyor.
Sanal zeka programları ile üretilen bilgisayar ya da robotların insanların çalıştığı iş kollarında kullanılmaya başlanması ise onları rakip olarak görmemize neden oluyor. Doktorluktan editörlüğe, mimarlıktan satış danışmanlığına kadar pek çok meslek, gelecek yıllarda yapay zekaya sahip bilgisayarlar ve robotlar tarafından ele geçirilebilir.