Teknolojinin günden güne gelişmesi ile artık araçlarda daha farklı donanımlar ve sistemler ile karşılaşıyoruz. Araç tasarımlarında karşımıza çıkan teknolojilerin kimisi sürücülerin daha konforlu bir sürüş deneyimi için geliştirilmiş olsa da çoğunun sürüş güvenliğini üst düzeye çıkaran sistemler olduğunu söylemek mümkün. Günümüzde artık hemen hemen her araçta bulunan otomatik frenleme, şerit takibi ve daha pek çok sistem sayesinde daha güvenli bir sürüş deneyimi sunuluyor.
“Peki, sürüş güvenliğini üst düzeye çıkaran araç güvenlik sistemleri nelerdir?” ve “Bu sistemler ne işe yarar?” diye merak ediyorsanız araç güvenlik sistemi sınıflarını ve sıklıkla karşımıza çıkan araç güvenlik sistemlerini incelemeye başlayalım.
Araç Güvenlik Sistemi Nedir?
Araç güvenlik sistemi, aslında adından da anlaşıldığı gibi sürüş güvenliğini üst düzeye çıkarmak için geliştirilen tasarım ve teknolojilerin tümüdür. Ancak araç güvenlik sistemleri aktif ve pasif olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Bu iki kategoriyi ise şu şekilde açıklamak mümkün:
- Aktif araç güvenlik sistemleri: Bu sistemler, kaza olasılığını düşürmek için geliştirilen teknolojilerdir. Bir kaza olma ihtimalini en aza indirmek için sürüş esnasında bu sistemler ile önlem alınır. Araçta bulunan şerit takip sistemi, ABS, ASR gibi sürüş esnasında güvenliği sağlayan sistemler, aktif araç güvenlik sistemlerinden bazılarıdır.
- Pasif araç güvenlik sistemleri: Aktif araç güvenlik sistemleri ile kaza olasılığı düşürülse de trafikte kaza meydana gelme riski her zaman vardır. İşte, bir kaza oluştuğu anda sizi ve sevdiklerinizi koruyacak sistemler de pasif araç güvenlik sistemleridir. Pasif araç güvenlik sistemleri sayesinde bir kaza durumunda daha az darbe almanız sağlanarak oluşabilecek hasar azaltılır. Kaza anında sizi hayata bağlayacak pasif araç güvenlik sistemlerinden bazıları emniyet kemeri ve hava yastığıdır.
Araç Güvenlik Sistemleri Ne İşe Yarar?
Araç güvenlik sistemi sınıflarını öğrendiğimize göre şimdi, aktif ve pasif araç güvenlik sistemlerini daha yakından tanıyıp ne işe yaradıklarına değinelim.
Aktif Araç Güvenlik Sistemleri
İlk olarak kazanın meydana gelme olasılığını düşürmek için geliştirilen bazı aktif araç güvenlik sistemlerini inceleyelim.
1. ABS (Kilitlenme Karşıtı Frenleme Sistemi)
ABS, açılımı Anti-lock Braking System olarak bilinen ve araçlarda en sık karşılaşılan aktif maraç güvenlik sistemidir. Bu sistem sayesinde fren basıncı dengelenerek ani fren sırasında araçta oluşabilecek kızaklanma durumu ortadan kaldırılır. Çünkü sistem tarafından yük, yol ve hız koşullarına bağlı kalmadan sürekli olarak tekerleklerin dönme hızı takip edilir. Frene basıldığında da ABS devreye girerek tekerleklerin aniden kilitlenmesi ve buna bağlı olarak aracın kayması engellenir. Kısacası frenleme sırasında direksiyon hakimiyetini kaybetmemek için oldukça önemlidir.
2. ASR (Anti Patinaj Sistemi)
ABS ile ortak çalışan ve açılımı Anti Schlupf Regelung olan ASR sayesinde frenleme sırasında aracın patinaj çekmesi engellenir. ABS sisteminden tekerleklerin dönüş hızı ile ilgili bilgi alarak çalışan ASR, bir tekerleğin diğerinden daha hızlı olma durumunda devreye girerek hızlı tekerleğe fren pompalar. Böylece aracın dik yokuş, ıslak zemin ve toprak yolda ortaya çıkabilen patinaj olasılığını ortadan kaldırarak güvenli kalkış yapmasını sağlar.
3. ESP (Elektronik Denge Programı)
Aktif araç güvenlik sistemlerinden bir diğeri olan ESP, yukarıda bahsettiğimiz ABS ve ASR ile ortak çalışan bir sistemdir. Electronic Stability Programme olarak bilinen ESP, aracın virajlarda savrulma sorununa yönelik çözüm üretir.
ESP ile araç hareket halindeyken tüm tekerleklerin dönüş hızı takip edilir. Bir kayma durumu yaşanması halinde ESP devreye girerek tekerleklerin her birine dengeli fren kuvveti uygular. Böylece aracın savrulmadan yola devam etmesi sağlanır.
4. AEB (Otonom Acil Frenleme)
Sürüş esnasında doğru zamanda doğru hamleyi yapmak oldukça önemlidir. Ancak bazen hiç beklemediğiniz anda karşınıza bir araç, insan veya hayvan çıkabilir. Zamanında frene basmazsanız da bu durum, kaza ile sonuçlanabilir.
Bu durumun önüne geçen sistem ise açılımı Autonomous Emergency Braking olan AEB yani otonom acil frenleme sistemidir. Araçların önündeki potansiyel tehlikeleri takip eden bu sistem, sürücü zamanında tepki vermediğinde devreye girerek frenleme yapar. Böylece çarpma önlenir veya çarpma gerçekleşse bile hız düşürüldüğü için çarpmadan doğan hasar hafifletilir.
5. Şerit Takip Sistemi
Son yıllarda üretilen ve artık çoğu araçta bulunan şerit takip sistemi, adından da anlaşılacağı gibi sürüş esnasında aracın şeritten çıkıp çıkmadığını kontrol eder. Bu sistem genel olarak dikiz aynaları veya ön cam içerisine yerleştirilen kamera yardımı ile şeritleri algılayarak çalışır. Sistemde yer alan kontrol ünitesine gelen veriler ile şeritlerin ve aracın şerite oranla konumu hesaplanır. Eğer sürücü, bulunduğu şeritten kontrolsüz bir şekilde çıkarsa sistem sesli uyarı vererek veya direksiyona müdahale ederek sürücüyü uyarır.
6. Kör Nokta Uyarı Sistemi
Sürüş esnasında veya park esnasında aynaları kontrol etmek gerekir. Ancak aynaların görüş açısına girmeyen alanlar da bulunur. İşte, bu alanlara kör nokta denir. Kör nokta uyarı sistemi sayesinde ise kör noktada kalan araçlar veya cisimler tespit edilerek sürücü uyarılır. Böylece sürücünün güvenli bir şekilde şerit değiştirmesi veya park etmesi sağlanır.
“Peki, kör nokta sistemi nasıl çalışır?” diye merak ediyorsanız bu sistem ile ilgili daha detaylı bilgi almak için “Kör Nokta Uyarı Sistemi Nedir, Nasıl Çalışır?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Pasif Araç Güvenlik Sistemleri
Yukarıda sıraladığımız aktif araç güvenlik sistemleri ile kaza olasılığı minimum seviyeye düşürülür. Ancak aracınızın bu sistemlere sahip olması hiç kaza meydana gelmeyeceği anlamına gelmez. Bu nedenle araçlarda bir kaza olması halinde sizi ve sevdiklerinizi koruyacak pasif araç güvenlik sistemleri de bulunur. Şimdi, araçlarda bulunan pasif araç güvenlik sistemlerini inceleyelim.
1. Emniyet Kemeri
Bir kaza anında araçta bulunanları hayata bağlayan temel güvenlik sistemlerinden biri emniyet kemeridir. Bu nedenle sürüş sırasında emniyet kemerinin takılması oldukça önemlidir. Hatta trafik kuralları kapsamında emniyet kemeri takmak bir zorunluluktur. Bu nedenle emniyet kemeri takmamanın trafik cezası bulunur. 2024 senesi için emniyet kemeri takmamanın cezası ise 691 TL’dir.
Emniyet kemeri takmama cezasının yanı sıra diğer trafik cezalarının güncel fiyatlarını öğrenmek isterseniz “2024 Trafik Cezaları ve Ehliyet Harçları Ne Kadar?” yazımızı okuyabilirsiniz.
2. Hava Yastığı
Kaza anında daha az hasar görmenizi sağlayacak bir diğer pasif güvenlik sistemi de hava yastığıdır. Çarpmanın etkisiyle devreye giren bu sistem sayesinde alabileceğiniz darbeler hafifletilir ve alacağınız hasar azaltılır. Hava yastıkları, çarpışmanın ardından kısa bir süre içerisinde gazla dolarak şişer. Aracın savrulması durunca da söner. Böylece savrulma sırasında oluşacak darbelere karşı yastık görevi görür.
Tüm bu araç güvenlik sistemleri ile kaza olmaması ve kaza olduğunda ise minimum hasar oluşması için araçlarda önlem alınır. Ancak trafikte her zaman risklerle karşılaşmak mümkün. Bir kaza olması halinde kendinizi ve aracınızı güvence altına almanın yolu ise Kasko Sigortası’ndan geçiyor.
MAPFRE Sigorta’dan Kasko Sigortası yaptırarak aracınızı güvence altına alabilirsiniz. Trafikte oluşabilecek risklerden ötürü aracınızı hemen güvence altına almak isterseniz Kasko Sigortası teklif sayfamız üzerinden ihtiyaç ve taleplerinize uygun kasko poliçesini saniyeler içerisinde oluşturabilirsiniz.
MAPFRE Sigorta