Depremlerin yaşanmasını engellemek elbette mümkün değil, fakat gerekli önlemleri alarak deprem nedeniyle yaşanabilecek maddi ve manevi kayıpların, hasarların önüne geçebilmek mümkün. Diğer bir deyişle deprem öncesinde, esnasında ve sonrasında yapmanız gerekenleri uygulamak hayati öneme sahip olabilir. Tam da bu noktada, yaşadığınız binanın depreme karşı dayanıklı olup olmadığının öneminin altını bir kez daha çizmek isteriz. Peki, bir evin depreme dayanıklı olup olmadığı nasıl anlaşılır, deprem dayanıklılık testi nasıl yaptırılır?
Eviniz Depreme Dayanıklı mı?
Söz konusu doğal afetler olduğunda doğaya müdahale edemeyeceğimizi biliyoruz. Ancak doğal afetlere karşı önlemler alarak olası afetlerin yıkıcılığını hafifletebiliriz. Deprem de bunlardan biri. Bu doğal afete karşı ne gibi önlemler alınabilir düşünürken hepimizin aklına “Evim depreme dayanıklı mı?” sorusu geliyor. Çünkü binanın depreme dayanıklı olması, depremi az hasarlı atlatmanın en önemli faktörlerinden. Binanızın depreme dayanıklı olup olmadığını öğrenmek için uzman bir ekibin yapıda bulunan duvarları, kolonları ve hatta zemini incelemesi gerekiyor.
Oturduğunuz bina için önceden uzmanlar gelip deprem risk raporu oluşturmuş olabilir. İkamet ettiğiniz ilçenin belediyesinden bu bilgiyi öğrenebilirsiniz. Eğer binanızın deprem risk raporu kaydı bulunmuyorsa binanızın depreme dayanıklılığını öğrenmek için deprem testi yaptırmalısınız.
Evinizin Depreme Dayanıklılığını Anlamak İçin Nelere Bakılmalı?
Evet, yapı uzmanları tarafından gerçekleştirilecek testler tartışmaya gerek olmayacak kadar önemli. Fakat bu testler kadar net bilgi vermese de binadaki bazı özellikler risk durumu hakkında fikir verebilir. O halde, evin depreme dayanıklılığını sorgulama aşamasında incelemeniz gereken en önemli noktaları sıralayalım.
- Binanın yaşı: Yapının hangi deprem yönetmeliğine uygun şekilde yapıldığı konusundaki bilgiyi binanın yaşı verir. 1999 depremi sonrası değişen yönetmelikle binaların daha sağlam ve depreme dayanıklı şekilde yapılması zorunlu tutulmuştu. Bu nedenle bir binanın depreme dayanıklılığını anlayabilmek için bina yaşına dikkat edilmelidir.
- Zemin durumu: Dere yatağı ya da dolgu alanlar doğal afetlere karşı daha savunmasız, sert zeminlerdeki yapılar ise daha dayanıklı kabul edilebilir. Ayrıca binanın temelinde yer altı suyu olup olmadığı da önemlidir. Bu sular motopomplarla temelden çekilip dışarı atılsalar da zeminde yeniden su birikmesi ve bu durumun temele zarar vermesi göz önünde bulundurulduğunda zemin durumunun önemi bir kez daha anlaşılır. Tabii bu noktada, yapıda kullanılan malzemelerin kalitesinin de önemli olduğunu hatırlatmakta fayda var. Beton kalitesi gibi kriterler ancak inşaat mühendisleri gibi uzmanlar tarafından incelenip değerlendirilebilir.
- Onaylanan projeye uygunluk: Yapılar, onaylanan proje doğrultusunda inşa edilmeli ve inşa sonrasında da bu projeye sadık kalınmalıdır. Binaya sonradan kaçak kat çıkılması, asansör yapılması, tadilat sırasında kolonların kesilmesi gibi projede yer almayan uygulamaların hayata geçirilmesi ne yazık ki güvenlik sorunları doğurabilir. Eğer binanızda böyle bir durum söz konusuysa kesinlikle bir uzmana danışmanızı öneririz.
- Kiriş ve kolon durumu: Kolon ve kirişlerdeki çatlaklar binanın dayanıklılığı hakkında bilgi verebilir. Fakat kiriş ya da kolonlarda herhangi bir çatlak yoksa bu da bina dayanıklılığının yüksek olduğu anlamına gelmeyebilir. En doğru sonucu deprem dayanıklılık testi ile öğrenilebileceğini bir kez daha hatırlatmak isteriz.
- Binadaki rutubet durumu: Rutubet, binanın su yalıtımının iyi yapılmadığı anlamına gelebilir. Özellikle bodrum kattaki rutubet zamanla binanın taşıyıcı sistemlerine zarar verebilir.
30 Yıllık Bina Depreme Dayanıklı mıdır?
Binanın depreme dayanıklı olup olmadığını anlamak için dikkat edilmesi gerekenlerden birinin de binanın yaşı olduğunu belirtmiştik. Bina yaşı, yapı ile ilgili pek çok detay veriyor. Bu durum, daha yeni binalara taşınma gibi bireysel olarak alabileceğiniz önlemler için oldukça önemli.
1999 depremi sonrası değişen bina denetim yasası ile inşa edilecek binaların eskiye oranla daha sağlam ve depreme dayanıklı olması zorunluluk haline getirildi. Bu nedenle 1999 sonrası inşa edilen yapıların daha güvenli olduğunu söyleyebiliriz. Ancak yapıda kullanılan malzemenin kalitesi de bu noktada çok önemli. 30 yıllık bir bina, kaliteli malzemelerden inşa edilmişse yeni binalardan daha bile sağlam olabilir. Bunu tespit etmenin yolu, uzmanlara danışarak binaya depreme dayanıklılık testi yaptırmaktır.
Depreme Karşı Dayanıklılık Testi Nasıl Yapılır?
Bahsettiğimiz gibi gözle görebileceğiniz bazı unsurlar bir binanın dayanıklılığı konusunda size fikir verebilir. Fakat bazen gözle göremeyeceğiniz ve uzman incelemesine ihtiyaç duyulan bazı özellikler binanın güvenilirliği konusunda bilgi verir. Yani evet, binanın depreme karşı dayanıklılığını ölçmek için analiz yaptırmak gerekir. Peki, depreme dayanıklılık testini kim yapar?
Binanın depreme karşı dayanıklılık analizi; belediyeler, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri, kaymakamlıklar ya da özel şirketler tarafından yapılabilir. Eğer özel bir şirketten hizmet almayı planlıyorsanız bu şirketin portfolyosunu incelemek, şirket güvenilirliği hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlayabilir. Bu arada deprem dayanıklılık testi fiyatlarının da analiz merkezine göre değişiklik gösterebileceğini belirtelim.
Peki, dayanıklılık testi nasıl yapılır? Bunun için görevlendirilen uzmanlar ön gözlem sonrasında binanın zemininde ve taşıyıcı sistemlerinde detaylı incelemeler yapar. Binanın zemin durumunu, fay hattına uzaklığını, geçirmiş olduğu depremleri incelerler. Asıl sonuç ise binadan karot alımı (yapıdan örnek alma) ve bu örneğin incelemesi sonrasında oluşturulacak raporla kesinlik kazanır.
Zorunlu Deprem Sigortası Poliçesini Yenilemeyi Unutmayın!
Günümüzde deprem gibi doğal afetlerin ne zaman yaşanacağını bilmek mümkün olmasa da gerekli önlemleri almak ve bu sayede hem maddi hem de manevi kayıpları önlemek mümkün. Her yıl yenilenmesi zorunlu olan sigorta ürünü DASK da binanızda deprem nedeniyle oluşabilecek hasarlara karşı maddi olarak güvence sunmayı amaçlar. Poliçenizde belirtilen teminatlar ve limitler dâhilinde size güvence sunan DASK hakkında ayrıntılı bilgi almak için yazımızı okuyabilirsiniz. Ayrıca DASK fiyat bilgisi almak için de “DASK Teklif” sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.