Gayrimenkul sadece konaklamak ya da bir iş yeri oluşturmak amacıyla alınmaz. Aynı zamanda çokça tercih edilen bir yatırım aracıdır. Fakat yatırım amacıyla alınan gayrimenkuller, alış tarihi sonrasında belirli bir zaman aralığı içerisinde satılırsa bu durumda satış, vergiye tabi tutuluyor.
İşte, gayrimenkulün satışının alıştan kısa bir süre içerisinde gerçekleşmesi durumunda karşınıza çıkma ihtimali olan gayrimenkul değer artış kazancı hakkında bilmeniz gerekenler:
Bir konut satın aldınız diyelim. Bir süre sonra söz konusu konutun satışını gerçekleştirip gelir elde etmek istiyorsunuz. Fakat bu noktada konutu ne zaman satacağınız oldukça önemli. Çünkü gayrimenkul alış tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde evi satmanız durumunda bir vergi ödemeniz gerekiyor. Gelir Vergisi Kanununun 80. maddesi doğrultusunda alınan bu vergiye ise “Gayrimenkul Değer Artışı Kazancı Vergisi” deniyor.
Fakat 5 yıl içerisinde satışını gerçekleştirmek istediğiniz gayrimenkule, miras ya da bağış yoluyla sahip olduysanız bu durumda değer artış kazancından muaf tutuluyorsunuz. Yani satışını gerçekleştirmek istediğiniz mülke bir bedel ödemeden sahip olduysanız 5 yıl dolmadan da gayrimenkul değer artış kazancı ödemeden evin satışını gerçekleştirebilirsiniz.
Gayrimenkul Değer Artış Kazancı Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Gayrimenkul değer artışı hesaplama için TÜİK tarafından açıklanan ve her ay güncellenen “Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi” yani Yİ-ÜFE’den yararlanılıyor. Değer artış kazancı vergisine dair hesaplama yapılırken ise alım ve satım ayı değil, alıştan ve satıştan bir ay önceki Yİ-ÜFE değerlerinin baz alınması gerekiyor. Ardından evin alış fiyatının bugünkü değeri bulunuyor ve bu işlem sonrasında elde edilen tutardan her yıl belirlenen istisna bedel düşülüyor. Çıkan sonuç üzerinden gelir vergisi dilimi doğrultusunda vergi bedeli hesaplanıp ödenmesi gereken tutar elde ediliyor.
Şimdi, bir örnekle gayrimenkul değer artışı kazancı nasıl hesaplanır, anlatalım.
- 1 Haziran 2016 tarihinde 200.000 TL’ye alınan bir ev, 1 Mart 2020 tarihinde 400.000 TL’ye satılacak olsun.
Bu durumda alış ve satış gerçekleşmeden bir önceki aylar olan Mayıs 2016 ve Şubat 2020’nin fiyat endeksleri birbirine bölünmeli ve evin alış fiyatıyla çarpılmalı.
- Şubat 2020 Yİ-ÜFE: 464,64
- Mayıs 2016 Yİ-ÜFE: 256,21
200.000 (ev alış fiyatı) x (464,64 / 256,21) = 362.702 TL (Evin güncel fiyatı)
- Evin bugünkü satış fiyatından endeks doğrultusunda elde edilen güncel bedel çıkarılır.
400.000 (evin satış fiyatı) – 362.702 (evin güncel bedeli) = 37.298 TL
- Ulaşılan sonuçtan, gayrimenkul değer artış kazancı istisna bedeli çıkarılır. Bu bedel yıllara göre farklılık gösterir. 2019 yılında 14.800 TL olan bu bedel, 2020 yılında 18.000 TL’dir. Güncel istisna tutarı için Gelir İdaresi Başkanlığının tablosunu inceleyebilirsiniz.
37.298 – 18.000 (istisna tutar) = 19.298 TL
- 2020 gelir vergisi tarifesinde belirtilen yüzde doğrultusunda tutar belirlenir. 2020 yılı için belirlenen gelir vergisi tarifesi aşağıdaki gibidir.
- 22.000 TL’ye kadar: %15
- 49.000 TL’nin 22.000 TL’si için 3.300 TL + geri kalan bedelin %20’si
- 120.000 TL’nin 49.000 TL’si için 8.700 TL + geri kalan bedelin %27’si
- 600.000 TL’nin 120.000 TL’si için 27.870 TL + geri kalan bedelin %35’i
- 600.000 TL’den fazlası durumunda 600.000 TL için 195.870 TL + geri kalan bedelin %40’ı
19.298 x %15 = 2.894 TL (ödenmesi gereken tutar)
Gayrimenkul değer artışı kazancı hesaplamak biraz zahmetli, farkındayız. Fakat dilerseniz Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından oluşturulan değer artışı kazancı hesaplama aracından da yardım alabilir ve ödenmesi gereken tutarı kolaylıkla hesaplayabilirsiniz.
Gayrimenkul Değer Artışı Ne Zaman Ödenir?
Aldıkları evi 5 yıl geçmeden elden çıkaran mal sahiplerinin ödemesi gereken bu vergi, genellikle mart ve temmuz aylarında iki taksitle ödenebiliyor. Fakat ödeme tarihleri hakkındaki gelişmeleri takip etmekte fayda olduğunu belirtelim. Ödeme işlemleri ve ayrıntılı bilgi için İnternet Vergi Dairesi’ni inceleyebilir ya da 444 0 189 numaralı iletişim merkezini arayabilirsiniz
Zorunlu Deprem Sigortası ile Evinizi Güvence Altına Almayı Unutmayın
İster satın aldığınız evde yaşayın, isterseniz sadece yatırım amacıyla almış olun ve bahsi geçen evde konaklamayın, DASK yaptırmayı kesinlikle unutmamalısınız! Her yıl yenilenmesi gereken Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) sayesinde deprem sırasında ya da sonrasında evinizde oluşabilecek hasarlara karşı maddi güvenceye sahip olabilir ve böylece yatırımınızı garanti altına alabilirsiniz. Dilerseniz DASK teminatlarını yazımızdan okuyabilir ve online olarak DASK fiyat hesaplaması yapabilirsiniz.