Bütçe planınızı oluşturdunuz, gelirinizi ve giderinizi dengeleyebiliyorsunuz. Fakat bazen de uzunca süredir beklettiğiniz kimi istekleriniz size kendini “hatırlatabilir”. Ne zamandır keşfetmek istediğiniz o ülke ya da sahip olmak istediğiniz aracın peşinatını ödemek için birikim yapmak isteyebilirsiniz. Hem planlarınızın gerçekleştirmek hem de paranızı verimli bir şekilde kullanabilmek için ise para tasarrufu yapmanız şart! Peki, kolay ve etkili bir şekilde nasıl tasarruf edilir? Öncelikle tasarruf türlerini inceleyelim. Ardından tasarruf türleri doğrultusunda tasarruf nasıl yapılır anlatalım ve hayallerinize ulaşmanıza yardım edelim.
Tasarruf Türleri
Tasarruf yapmadan önce kendinize bir hedef koymanız oldukça önemli. Çünkü bu hedef sizin motivasyon kaynağınız olacak! Fakat bu noktada, bazı hedefler için tasarruf etmeye hep devam etmeniz gerektiğini bazı hedefleri gerçekleştirdiğinizde ise kendinize yeni hedefler koymanız gerektiğini hatırlatalım. Örneğin; yüksek faturalar, acil ihtiyaçlar gibi karşılaşabileceğiniz beklenmedik durumlar için tasarruf önerilerini uygulayabilir ve birikim yapabilirsiniz. Bunun yanında tatil, ev ya da araba alma gibi tasarruf hedefleriniz gerçekleştiğinde ise yeni amaçlar edinebilirsiniz. Tasarruf türlerini 3 başlıkta inceleyebiliriz:
1. Acil Durumlar İçin Tasarruf Planı
Arabanızın bozulması, evinizi su basması, hastalık ya da işinizi kaybetmek… Biliyoruz bunlar başınıza hiç gelmesini istemediğiniz durumlar ama hayat bu… İşte, bu gibi beklenmedik durumlarla karşılaştığınızda tasarruflarınızdan oluşan birikimleri kullanabilirsiniz. Acil durumlar için yapılacak birikim, ideal olarak, 3 ila 6 ay arasında ihtiyacınız olan geçim masrafınızı karşılayacak kadar olabilir. Bununla birlikte geliriniz değişkense ya da işiniz istikrarlı değilse 9 ila 12 aylık yaşam masrafınızı biriktirebilirsiniz. Acil durum bütçesine sahip olduktan sonra, diğer kısa vadeli hedefler için daha çok para biriktirebilir ya da dilerseniz acil durum birikimine katkı sağlamaya devam edebilirsiniz.
2. Uzun Vadeli Tasarruf Planı
Emekli olduktan sonra rahatça yaşamak istiyorsanız uzun vadeli birikimlere ihtiyacınız olabilir. Uzun vadeli birikimde, yaşlandığınızda ihtiyaçlarınızı karşılayacak kadar paranızın olmasını sağlamak için gelirinizin %15 ila % 20’si arasında bir tutarı kenara ayırmak akıllıca olabilir. Emeklilik hakkında düşünürken harcamalarınızda pek de fazla azalma olmayacağını bilmelisiniz. Konut, sağlık, ulaşım, yiyecek, giyim, kamu hizmetleri ve sosyal aktiviteler gibi bugün paranızı harcadığınız farklı kalemleri düşünün… Bu kalemlere duyulan ihtiyaçlar emekli olduğunuzda da devam edecek. Bu nedenl; işe gidip gelme maliyetine ek olarak, emeklilik döneminizdeki harcamalarınızda önemli bir düşüş yaşamayacaksınız.
3. Kısa Vadeli Tasarruf Planı
Eski bilgisayarınızı yenilemek, yıllık tatilinizde güzel bir otelde konaklamak ya da çocuğunuza istediği oyun konsolunu karne hediyesi olarak almak… Tüm bunları tasarruf etmeden almak, bütçenizi sarsabilir. Fakat küçük tasarruflar ile birikim yaparsanız emin olun ki satın alımlarınız size düşündüğünüz kadar yük olmayacak!
İhtiyacınız olabilecek farklı tasarruf türlerini inceledikten sonra, artık tasarruf yöntemleri aşamasına geçebiliriz.
Bir Bütçe Oluşturun
Para biriktirme yolundaki en önemli adımlardan biri bütçe oluşturmak gelir. Bu, paranızı her ay nereye harcadığınızı görmenize ve para kazanma yollarını belirlemenize yardımcı olabilir. Bütçenizi ayarlarken aylık harcamalarınızı hesaplamak için banka ve kredi kartlarınızı incelebilirsiniz. Kira, faturalar, yol, gıda ve çocuklarınızın eğitim masrafları gibi ana giderleri belirledikten sonra kültürel etkinlikler, ihtiyacınız varsa giyim gibi giderler için de belirli bütçe ayırmalısınız.
Çeşitli harcamalarınızı listeledikten sonra, tahmini tutarı toplam aylık gelirinizden düşmelisiniz. Bu kalemler doğrultusunda, aylık olarak ne kadar para biriktirebileceğinizi belirleyebilirsiniz.
Bütçenizdeki Harcamaları Azaltın
Bütçenizde hangi kalemlerden tasarruf edebileceğinizi düşünün. Bu, karşılamanız gereken tasarruf açığının ne kadar olduğuna bağlı olarak değişebilir. Örneğin mevcut harcamalarınız yalnızca kazancınızın %3’ü kadar bir oranla tasarruf etmenize izin veriyorsa %15 ila %20 hedefine ulaşmak için “kemerleri makul ölçüde sıkmanız” gerekebilir.
Öte yandan, zaten kazancınızın %15’ini ayırabilecek bir pozisyondaysanız ve %20’lik tasarruf hedefine ulaşmak istiyorsanız çok sıkı önlemler almanıza gerek kalmayabilir. Diğer bir deyişle, ihtiyaç olmayan bazı giderleri azaltabilirsiniz. Unutmamalısınız ki küçük tasarruflar zaman içinde önemli birikimler haline gelir!
Evde Tasarruf Taktiklerini Uygulayın
Gereksiz yere yanan ampuller, kullanılmadığı halde fişleri prize takılı olan küçük ev aletleri, kapasitesi dolmadan çalıştırılan beyaz eşya… Evde su, doğalgaz ve elektrik tasarrufu yaparak, giderlerinizin oranını düşürebilir ve bu sayede daha fazla tasarruf yapabilirsiniz.
Enerji tasarrufunun yanı sıra, alışverişlerinizde tüketebileceğiniz miktarda sebze ve meyve, şarküteri ürünü, baklagil gibi besinler alarak hem gıda israfının önüne geçebilir hem de daha az harcama yaparak tasarruf edebilirsiniz.
Kullanmadığınız Eşyalarınızı Satın
Artık ihtiyaç duymadığınız ve sadece evde yer kaplayan ürünleri satmak para kazanmak ve birikim yapmak için güzel bir yöntem olabilir. Örneğin; kilo verdiğiniz için artık size olmayan kıyafetlerle dolu bir dolabınız var diyelim. Bu dolaptaki ürünleri, çeşitli mobil uygulamalar aracılığıyla satabilir ve kullanmadığınız giysiler sayesinde nakit akışı sağlayabilirsiniz.
İndirim Dönemlerindeki Alışverişlerde Dikkatli Olun
İndirim dönemlerinde her şeyin ucuz olduğunu düşünebilir ve bu nedenle hiç hesapta olmayan ürünleri alabilirsiniz. İşte bu, tasarruf yapmanızı engelleyebilecek bir durum! İndirim dönemlerinde, alışveriş isteğinize karşı çıkmayı öğrenerek tasarruf yapabilirsiniz. Mesela bu gibi satın almalardan uzak durmak için kendinize 24 saatlik bir bekleme süresi koyabilirsiniz. Satın almaya karar verdiğiniz bir şeyi gördüğünüzde, kasaya gitmeden önce en az 24 saat bekleyebilir ve alacağınız şeyin bir ihtiyaç mı lüks mü olduğunu düşebilirsiniz. Çoğu zaman, söz konusu ürüne sahip olmak güzel olsa da onsuz da yaşayabileceğinizi fark edeceksiniz.
Alışverişin “Akıllı” Yönünü Keşfedin
Alışverişe çıkmadan önce ihtiyacınız olan ürünlerin bir listesini yapmalı ve listenin dışına çıkmamaya gayret etmelisiniz. Ayrıca satın aldığınız ürünlerin maliyetini düşürmek için; kuponları toplamak, indirimleri takip etmek, gerekirse bu konuda araştırma yapmak da oldukça yararlı. Yaptığınız araştırmalar sayesinde ürünlerin indirimli olduğu noktaları bulabilir ve daha fazla para biriktirmek için bir tasarruf taktiği daha uygulamış olursunuz.
Marka Yerine İhtiyacı Satın Alın
Tüketim alışkanlıkları düşünüldüğünde hepimiz bazı standartlara sahibiz. Fakat tasarruf miktarınızı artırmak istiyorsanız satın alırken, kullandığınız ürünlerden daha uygun fiyatlı olan ürünleri de tercih etmeyi düşünebilirsiniz. Örneğin; çöp torbaları, kağıt havlular, tuvalet kâğıtları bu cesur kararda bir başlangıç olabilir.
Tasarruf Yöntemleri İçerisinde Yer Alan Tüyoları Uygulayın
- Tasarruf için teknolojiden yardım alabilir, online alışveriş yapmayı tercih edebilirsiniz. Birçok online alışveriş uygulaması ve sitesi marketlerden ve mağazalardan daha uygun fiyatlar sunabilir.
- İhtiyaçlarınız için ikinci el ürünleri değerlendirebilirsiniz. İhtiyacınız olan ancak yeni satın almanız gerekmeyen şeyler için ikinci el satış yapan web sitelerini kontrol edebilirsiniz.
- Bütçeniz için önemli bir satın alma kararı vermeden önce en az bir gün beklemeyi denemelisiniz. Bekleme süresi, karşılaştırılabilir fiyatlar üzerinde araştırma yapmanızı ya da kararınızdan vazgeçip tasarruf etmenizi sağlayabilir.
- Kredi kartı sayısını azaltabilir, taksitli ve online satın almalar dışında kullanmamayı tercih edebilirsiniz. Nakit para ile alışveriş yapmamak, zihninizde çok para harcamamış hissinin doğmasına neden olabilir.
- Dışarıda yemek yerine evde yemeyi tercih edebilirsiniz. Eğer ayın belli günlerinde en sevdiğiniz restorana gitmek istiyorsanız yanınızda sadece nakit para taşımayı denemelisiniz. Nakit ödeme yaptığınızda daha az harcamaya eğilimli olduğunuzu fark edebilirsiniz.
- Enerjiyi korumak doğrultusunda adım atmalısınız. Örneğin odadan çıkarken ışıkları kapatmalı, çamaşırlarınızı ve bulaşıklarınızı ekonomi modunda yıkamalısınız. Bu küçük değişiklikler zamanla büyük tasarruflar sağlayabilir!
- Kendi kahvenizi kendiniz yapabilirsiniz. Kahve dükkanında ödediğinizden çok daha az fiyat karşılığında istediğiniz sosları kullanarak evde kendinize şahane kahveler hazırlayabilirsiniz.
- Açık havadan yararlanmayı deneyebilirsiniz. Yağmur yağmadığı sürece – yaz günlerinde veya soğuk kış akşamlarında bile – arkadaşlarınız ve ailenizle doğayı takdir etmenin bir yolunu bulabilirsiniz.
Herkes Para Biriktirebilir
Tasarruflu olmak çaba, irade ve fedakarlık gerektirir. Acil durumlar, hedefler ve emeklilik için elinizde nakit bulundurmak gönül rahatlığını ve hak ettiğiniz bir memnuniyet duygusunu da beraberinde getirebilir. Gelir elde eden herkesin para biriktirme yeteneğine sahip olabileceğini unutmamalısınız. Tutarlı bir şekilde para biriktirme alışkanlığı kazandıktan sonra, bunun muhtemelen düşündüğünüzden daha kolay olduğunu göreceksiniz!