Vergi Uygulamaları
Vergiler
- Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (GV)
- Yangın Sigorta Vergisi (YSV)
Fonlar
- Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu (THG Fonu)
- Garanti Fonu (Güvence Hesabı)
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (Gider Vergisi)6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28. ve sonraki maddelerinde BSMV düzenlenmiştir. Söz konusu verginin yükümlüsü sigorta şirketleri olup, katma değer vergisinde olduğu gibi bu bir ara yükümlülüktür ve vergi netice itibari ile hizmetlerden yararlanan kimselere yansıtılmaktadır.
6802 sayılı Kanunun 28. maddesine göre, Banka ve sigorta şirketlerinin 10.6.1985 tarih ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muamele vergisine tabidir.
Kanunun 31. maddesine göre, sigorta şirketleri, iptal ettikleri sigorta muamelelerine ilişkin vergileri (yalnızca iptal tarihinden sonraki döneme ait olan kısmı), iptalin gerçekleştiği dönemde hesaplanan banka ve sigorta muameleleri vergisinden indirebilirler. Böylece, iptal edilen BSMV’lerin sonraki dönemlerde indirimine imkan tanınmaktadır. Bir sonraki dönemde indirilemeyen vergiler, daha sonraki dönemlerin beyannamelerinde indirim konusu yapılabilir. 16.8.1991 tarih ve 20962 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 12.8.1991 tarih ve 91/2072 sayılı kararla BSMV l oranı %5 olarak belirlemiştir.
Yangın Sigortası Vergisi (YSV)
Yangın Sigorta Vergisiyle ilgili hükümler, 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 5. Bölümünde düzenlenmiştir. Kanunun 40. maddesine göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içindeki menkul ve gayrimenkul mallar için yapılan yangın sigortaları dolayısıyla alınan primler Yangın Sigorta Vergisi’ne tabidir. Verginin mükellefi sigorta şirketleridir.
Yangın Sigorta Vergisi’nin matrahı, yapılan yangın sigorta muameleleri nedeniyle alınan primlerin tutarı olup, tespit olunan matrah üzerinden ödenecek Yangın Sigorta Vergisi nispeti %10’dur.
Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu (THG Fonu)
Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu, 19.07.1998 tarih ve 23407 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu Yönetmeliği ile oluşturulmuştur. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun değişik 91. maddesine göre tahsil edilen % 5 Mali Sorumluluk Sigortası payı bu fona aktarılır.
Garanti Fonu (Güvence Hesabı)
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 14. maddesiyle oluşturulan Güvence Hesabı, 26.7.2007 tarih ve 26594 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Güvence Hesabı Yönetmeliği” ile düzenlenmiştir. Buna göre Hesabın gelirleri şunlardır:
- Her yıl sigorta şirketlerinin zorunlu sigortalar için tahsil ettikleri toplam net primlerin %1’i
- Her yıl sigorta şirketlerinin Yeşil Kart Sigortaları için tahsil ettikleri toplam net primlerin %0,5’i
- Zorunlu sigorta yaptıranların net primlerinin %2’si oranında sigorta şirketine ayrıca ödeyecekleri katılma payları
- Yeşil Kart Sigortası yaptıranların net primlerinin %0,5’i oranında sigorta şirketine ayrıca ödeyecekleri katılma payları
Vergi indiriminden yaralanma yöntemleri nelerdir?
Vergiye Tabii Gelirin Hesaplanmasında İndirim Nedir?
Gelir vergisi mükellefleri; kendisi, eşi ve/veya küçük çocukları için, sigorta şirketlerine ödediği primlerin bir kısmını gelir vergisine tabi matrahının hesaplanmasında gelirlerinden düşebilmektedir. Böylelikle, gelir vergisi matrahı ve dolayısıyla ödenecek gelir vergisi tutarı da azalmakta, kişinin net geliri artmaktadır.
İndirimden kimler yararlanabilir?
Ücretliler ile gelirlerini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile bildirmeye mecbur olan mükellefler aşağıda yer verilen şartlarla, ödemiş oldukları şahıs sigorta primlerini gelir vergisi matrahı tespiti sırasında gelirlerinden indirebilmektedir.
Ücretliler Tarafından Sigorta Şirketlerine Ödenen Sigorta Primleri Vergi Matrahının Tespitinde Ücret Gelirinden Nasıl İndirilir?
Ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortası poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin %50’si ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, engellilik , işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primler ücret gelir vergisi stopaj matrahının tespitinde brüt ücretten indirilebilmektedir. İndirim konusu yapılacak primler toplamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. ( Gelir Vergisi Kanunu Madde:63/3)
İndirim için; sigorta şirketinin Türkiye’de kurulu ve merkezinin Türkiye’de olması, sigorta mukavelesinin bu nitelikteki şirketlerle yapılması, prim tutarlarının ödenmiş olması ve belgelendirilmesi şarttır.
İndirim konusu yapılacak prim tutarının tespitinde esas alınacak ücret ise, işveren tarafından çalışana hizmet karşılığında ödenen aylık (maaş), prim, ikramiye, sosyal yardımlar ve zamlar gibi vergiye tabi sürekli nitelikteki ödemelerin brüt tutarının toplamı olacaktır. Gider karşılığı olarak ödenen tutarlar (yapılan gerçek bir giderin karşılığı olsun olmasın) dikkate alınmayacaktır.
Ücretlilerde Şahıs Sigorta Priminin İşveren Aracı Kılınmak Suretiyle Ödenmesi:
İşveren tarafından personele sağlanan bu tür menfaatler ücret sayılmaktadır. Bu primlerin personel adına işveren aracı kılınmak sureti ile ödenmesi durumunda prim indirimi açısından yine yukarıda belirtilen hükümler ( Gelir Vergisi Kanunu Madde:63/3) geçerlidir.
Personeli adına işveren tarafından yapılan prim ödemelerinin tamamının personelin bordrosunda brüt ücrete ilave edilmesi gerekmektedir. Brüt ücretten vergi matrahına ulaşılması sırasında ise yukarıda yer verilen sınırlar dahilindeki prim tutarı indirim olarak dikkate alınacaktır. Dolayısıyla, işveren tarafından ödenen ve yukarıdaki belirtilen sınırlara isabet eden şahıs sigorta primleri üzerinden sadece damga vergisi hesaplanması söz konusu olacak ayrıca gelir vergisi ödenmeyecektir. (Ancak, sınırı aşan ödeme varsa brütleştirilerek ücret gelir vergisi stopajına tabi tutulacaktır)
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinde Beyan Edilen Gelirden İndirim:
Yıllık gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen gelirin %15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla (Bu şartın tespitinde işverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ile ücretlerle ilgili 63/3. Madde ve bu Madde kapsamında indirim konusu yapılacak prim ödemelerinin toplam tutarı birlikte dikkate alınır.) mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik , analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri beyannamede beyan edilen gelirden indirilebilecektir. (Gelir Vergisi Kanunu Madde: 89/1)
İndirim için; sigortanın Türkiye’de kâin ve merkezi Türkiye’de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması, prim tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması, ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin safi tutarının hesaplanması sırasında ayrıca indirilmemiş bulunması, ödemenin belgelendirilmesi şarttır.
Eşlerin veya çocukların ayrı beyanname vermeleri halinde, bunlara ait prim kendi gelirlerinden indirilecektir.